Bekende en onbekende vogels in Kashmir

Donderdag 7 september 2006
Srinagar, Kashmir

Ook al is het nog vroeg in de morgen, toch is het op Dal Lake, het grote meer bij Srinagar, al druk met shikara's en andere bootjes. Huisboot-bewoners die naar de wal gaan, of juist van de wal naar hun huisboot op het meer. Kooplieden die met hun koopwaar langs de toeristen op de woonboten varen, in de hoop iets van hun bloemen, ansichtkaarten of Kashmiri sieraden te kunnen verkopen. Shikara-schippers die proberen een toerist te verleiden tot een rondvaart door de drijvende tuinen op het meer. Het gepeddel en bijbehorend watergekletter overstemmen soms de vogelgeluiden, die hem vanmorgen hebben gewekt.

Sinds zijn aankomst in Srinagar, nu drie dagen geleden, wordt hij iedere morgen gewekt door de vogels van het meer. Het gekras van de kraaien, het gekwetter van de mussen, het getjilp van hem onbekende vogels, die hij voor het gemak maar Indiase merels heeft genoemd. Uiteindelijk is hij geen ornitholoog en ook niet van plan dat te worden. Wat hij wel van plan is, kost hem al moeite genoeg. Het sporadische kokkelen van de meeuwen herkent hij ook nog wel. Het luidst hoort hij de allesoverheersende schreeuw van de roofvogels die hoog in de lucht rondcirkelen. Haviken of valken, dacht hij, toen hij ze voor het eerst zag. Maar volgens Noor zijn het arenden.

Er zweven er altijd wel een paar rond de heuveltop tegenover de huisboot waar hij verblijft. Er zijn er ook steeds een paar boven het meer aan het vissen. Klapwiekend vliegen ze boven het water, met een arendsoog speurend naar vis. Soms vliegt er een op niet meer dan 10 meter bij hem vandaan. Als een van de vissende arenden een prooi heeft gezien, stort hij zich zigzaggend naar beneden, scheert rakelings over het wateroppervlak, grijpt met zijn klauwen in het water en klapwiegt weer weg. Meestal ziet hij lege klauwen, maar soms ziet hij iets spartelen onder de majestueuze vogel.

Voor een week hangt de man met de hoed de toerist uit. Bevalt hem best goed eigenlijk. Hij zit op de veranda van de White Horse, zijn woonboot, in de beginnende ochtendzon. Van hier heeft hij goed uitzicht op het meer en de boulevard aan de overkant. Die is al druk met auto's en trucks. Herkenbaar zijn de vrachtauto's van het Indiase leger, in Srinagar in grote getallen aanwezig. Daarachter Shankaracharya Hill, de heuveltop van waar de grootste stad van Kashmir en Dal Lake goed te overzien zijn. John, een van de bediendes op de White Horse, heeft ontbijt gebracht. Kashmiri thee, Kashmiri brood en scrambled eggs.

Naast hem ligt de Outlook, het Indiase Engelstalige opinieblad dat hij vorige week in Delhi heeft gekocht. Getrokken als hij was door de prominente foto op de voorkant van Mohandas Gandhi uit zijn Zuidafrikaanse tijd. Ingekleurd, want de originele foto heeft hij in verschillende Gandhi-musea al gezien, in zwart-wit. Een foto uit de tijd dat Gandhi zich nog kleedde naar de Britse advocaten-mode van die tijd: onberispelijk driedelig, stijve opstaande boord en keurig gestrikte stropdas. Niet bepaald de semi-heilige in lendedoek, die de wereld later zou leren kennen. Hij leest nog eens de inleiding van het omslagverhaal. In zichzelf zet hij het Engels om naar zijn eigen taal.

'"De kunst te leven en te sterven", zo beschreef Mohandas Gandhi zijn unieke verzetsmiddel, misschien wel India's grootste bijdrage aan de moderne tijd. Maar hij kon er maar geen woord voor bedenken, totdat hij een prijsvraag hield. Het woord dat naar voren kwam: satyagraha. 100 jaar later is een nieuw slag Gandhianen - die de oude versleten ikoon van de Mahatma hebben afgeschud, samen met de khadi en de jholas, om een nieuwe, hi-tech generatie aan te spreken - bezig Gandhi's woordenschat opnieuw uit te vinden door satyagraha om te dopen in "9/11". Dit ter herdenking van de dag dat een gepassioneerde jonge advocaat met vurige ogen 3.000 Indiers bijeen verzamelde in het Empire Theater in Johannesburg en hen vroeg een eed te zweren zich te verzetten tegen de blanke koloniale overheersers zonder ook maar een enkele klap uit te delen.'

Hij legt het blad naast zich neer, eet het restant van zijn ontbijt op en pakt zijn spullen. Vandaag gaat hij maar eens door Srinagar wandelen. Misschien wel naar de heuveltop tegenover de White Horse, om stad en meer van boven te bekijken. Misschien komt hij wel een arendsnest tegen.


3 brutale vragen:

1.
"9/11" heeft voor Amerikanen in het bijzonder, voor westerlingen in het algemeen, maar eigenlijk voor de meeste mensen op deze planeet een sinistere, want brute bijsmaak. Maar er is dus ook nog een andere 9/11. Die heel wat positiever en optimistischer van aard is. Neem eens 10 seconden de tijd daarover na te denken. En, wat denkt u nu?

2.
Misschien weet u wel iemand, die deze andere "9/11" ook interessant vindt. Vertel of stuur het dan verder. Mag ook een stukje van het verhaal zijn, hoor. Maar alleen als u het het vertellen of versturen waard vindt. Anders niet.

3.
Misschien, heel misschien vindt u het verhaal van de man, die niet zomaar een toerist in Kashmir is, en die aandacht vraagt voor de 100 jaar oude ideeen van een kleine Indier wel een euro waard is. Als dat zo is, doneer het dan aan rekeningnummer 1689.67.456 t.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Als dat niet zo is, laat het dan. Bewar het dan voor een andere toerist.

Groet, ton.