Bioritmische eigenschappen in Ohio

Dinsdag 24 oktober 2006, dag 13 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Amerika
Toledo, Ohio

Tom Haines is journalist bij The Boston Globe. Hij liep vorig jaar in India een paar dagen met de reincarnatie van Gandhi's Saltmarch mee om er voor de krant een artikel over te schrijven. Daar ontmoette hij de man met de hoed. Later dat jaar ontmoetten beiden elkaar weer, ditmaal in Boston. De Europeaan logeerde twee dagen bij de journalist en diens gezin.

Twee vragen had Tom voor de Europeaan. What's the one defining characteristic of Americans? -Wat onderscheidt Amerikanen van andere mensen? En of hij denkt dat Amerikanen beschaafder zijn dan Europeanen of juist andersom?
"Geef me even de tijd", had hij gevraagd, "dan kom ik met een antwoord".
Die tijd gaf Tom hem.

Nog steeds onderweg van Los Angeles naar New York heeft de Europese automobilist een rustpauze. Hij zit in een Starbucks langs Interstate 80/90, in de buurt van Toledo, Ohio, en schrijft weer een stukje van zijn brief aan Tom. Hopelijk arriveert hij overmorgen in New York. Zo niet, dan mist hij het vliegtuig naar Atlanta, en ook de aansluitende vlucht terug naar Europa.

Niet dat dat het einde van de wereld is, hoor. In Nepal heeft een boedhistische monnik hem ooit verteld dat geen probleem zo groot is, of je vindt er wel een oplossing voor. En toen hij die monnik een jaar later weer tegen kwam, vertrouwde die hem toe dat het nog veel mooier is: voor ieder probleem is steeds meer dan 1 oplossing. Kwestie van creativiteit, verbeelding en inventiviteit. En van niet meteen genoegen nemen met de eerste-de-beste oplossing, die vaak de meest-voor-de-hand-liggende is.

En inderdaad; er gaat vast wel meer dan 1 vliegtuig van Amerika naar Europa. En als vliegen niet meer gaat, kun je misschien ook nog op een andere manier de Atlantische Oceaan oversteken. Uiteindelijk reisden mensen al voor de uitvinding van het vliegtuig tussen Europa en Amerika. Maar het zou wel vervelend zijn als hij niet in het vliegtuig naar Atlanta, en daarna naar Dusseldorf zit.

Beide vragen van Tom zijn simpel te beantwoorden. De enige eigenschap, die Amerikanen van andere mensen onderscheidt, is hun Amerikaanschap. Elke andere eigenschap, die je in Amerikanen aantreft, kun je ook bij niet-amerikanen vinden. Hij kan er tenmnste zo gauw geen bedenken. De intensiteit van bepaalde karaktertrekken verschilt misschien tussen de een en de ander, en ook van tijd tot tijd, maar dat doet er niets aan af. Omgekeerd is er geen eigenschap bij andere mensen te ontdekken, die je niet ook bij Amerikanen terug kunt vinden. Behalve dan het niet-amerikaanzijn. Amerikanen zijn niet andere mensen dan Europeanen, Indiers, Australiers of Afrikanen.

Deze Starbucks is onderdeel van een travelplaza langs de tolweg van Chicago naar Toledo. Het is zijn tweede pauze vandaag. De afgelopen drie dagen is zijn bioritme: autorijden vanaf laat in de ochtend, een lange stop laat in de middag om te schrijven en te lezen, weer twee keer autorijden tot laat in de avond, een stop om wat te eten of te drinken, en daarna in de nacht een motel vinden met een internetterminal in de lobby om een verhaal te typen en te versturen.

Niet alleen zijn resterende tijd in Amerika, ook het geld is schaars. Internetterminals zijn gratis voor gasten, maar de afgelopen twee nachten vond hij steeds een motel waar hij ook als niet-gast van die faciliteit gebruik mocht maken. "Er zijn toch geen gasten die het gebruiken", zei in beide gevallen de dame van de nightshift achter de balie. Scheelt hem weer in de kosten voor internettoegang.

In de regel is hij er twee uur mee bezig. Genoeg tijd om de auto af te laten koelen van de mechanische inspanning. Na gedane zaken rijdt hij nog zover mogelijk door de nacht, tot hij echt te moe is. De auto is ruim genoeg om een paar uur in te kunnen slapen. Het houdt niet over, maar het is warmer dan buiten. Nog twee van zulke nachten, en dan hoopt hij die Saab bij de rechtmatige eigenaar af te kunnen leveren.

Voor de tweede vraag heeft hij ook een simpel antwoord. Ieder die denkt beschaafder te zijn dan een ander, is het alleen al om die reden niet. Of het nu om jezelf als individu of je identiteit als deel van een groep gaat. Erkennen dat andere mensen even beschaafd zijn als jezelf, misschien zelfs wel beschaafder, is een teken van beschaving.

Hm, de Europeaan denkt niet dat Tom met zoveel simplisme tevreden is. Daarvoor is hij teveel een journalist. Misschien moet hij er toch nog maar eens wat meer tijd voor maken. De Nepalese monnik schiet hem weer te binnen. Er zijn vast nog veel meer antwoorden mogelijk.

Als hij naar de toiletten loopt, komt hij langs een internetterminal. 25 cent per minuut. Voor een dollar checkt hij zijn email. He, een bericht van Chris uit New York, ook een medemarser bij die herleving van de Saltmarch, en in de oorspronkelijke planning zijn logeeradres na aankomst. Chris nodigt hem uit voor een feest op de Columbia Universiteit. Donderdagavond. Zou mooie afsluiting van dit Amerika-avontuur zijn. Als hij het haalt.



3 brutale vragen:

1.
Ja, wat is beschaving nou eigenlijk? En als je dat al weet, kun je dan een ranglijst van beschaving opstellen? Neem eens tijd om over de puntentelling na te denken.

2.
Misschien wilt u dit verhaal van de automobilist op weg naar misschien wel een feest in New York wel met een ander delen. Als dat zo is, stuur of vertel het dan door aan iemand anders.

3.
Misschien, heel misschien vindt u dit relaas van de automobilist, die misschien wel een vliegtuig gaat missen, wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het aan rekeningnummer 1689.67.456 t.n.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vindt. Anders niet.


Groet, ton