Standaard in Nebraska

Maandag 23 oktober 2006, dag 12 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Amerika
North Platte, Nebraska

De automobilist die onderweg is van Los Angeles naar New York zit in een Subway restaurant in North Platte langs Interstate 80, de freeway van San Fransisco naar New York. De tijd is hier in Nebraska tien over half negen. 1 uur later dan in Colorado, 1 staat terug. Na een hazeslaapje van vier uur in de auto is hij om kwart over zes uit Sterling, Colorado weggereden.

Op de achtergrond klinkt countrymuziek, niet zijn favoriet. Maar het past bij dit deel van Amerika. Nashville, Tennessee mag dan de wereldhoofdstad van country zijn, in het hele midden van dit uitgestrekte land is dat de favoriete muziekstijl van heel veel mensen. Samen met rockmuziek. Als hij tenminste mag afgaan op het aantal stations op de autoradio.

Country gaat over alledaagse dingen. Meestal boy-meets-girl of omgekeerd. En anders boy-is-looking-for-girl. Of omgekeerd. Nou hij erover nadenkt gaat de meeste muziek daarover, niet alleen country of rock, en niet alleen in Amerika. Best wel standaard.

Subway hoort bij de Amerikaanse cultuur zoals McDonald's, grote auto's en countrymuziek. En Coca Cola natuurlijk, dat zou hij bijna vergeten. Niet alleen de drank en het merk Coca Cola, maar vooral de marketing die erbij hoort. Als je maar vaak genoeg heel hard "Coca Cola is it!" roept, gaan mensen dat vroeg of laat vanzelf geloven. En het kopen en drinken.

Wat nou precies Amerikaanse cultuur is, dat weet de chauffeur uit Europa niet. Kijk, Colorado en Nebraska zijn allebei Amerika, net als Californie, Texas en New York. Het is niet zo moeilijk bij ieder van die staten iets typisch te vinden, dat je bij die andere niet zo snel zult zien. Er zijn maar weinig farmers in New York, surfboys in Nebraska, zwarten in Colorado, cowboys in Californie of hippies in Texas. Toch horen die allemaal bij de Amerikaanse cultuur.

Wat hij wel weet is dat hij als Europeaan te veel en te vaak de neiging heeft de Amerikaanse cultuur te onderwaarderen. Alsof de Europese cultuur zoveel rijker is. En hij is niet de enige in Europa. Daarmee doet hij dit land en haar bewoners tekort.

Dit land vibreert. Of je nu in de subway in New York bent, bij het huis van Elvis in Memphis, op Venice Beach in Californie of hier op de prairie van Nebraska; dit land trilt van energie. Misschien soms een beetje te energiek, te ondoordacht, en ja, soms heeft de go-get-it attitude van Amerikanen desastreuze gevolgen. Maar het gaat wel vooruit.

Hij bestelt een sandwich; een 'veggie delight'. Een vegetarische sandwich. Het mooie aan standaard-formules zoals McDonald's, Starbucks en Subway is dat je bij iedere zaak vantevoren weet wat je kunt verwachten. Ook al ben je bij die specifieke zaak nog nooit eerder geweest. Onpersoonlijk maar heel efficient.

"Six inch?", vraagt de vriendelijke dame, terwijl ze een plastic handschoen aandoet. Vriendelijkheid, ook zo'n standaard-eigenschap van Amerikanen.
"No, make it a longfoot". In India heeft Subway ook zaken, die volgens hetzelfde standaard-procede werken. Daar heeft de Europeaan dat procede leren kennen.
Hij kan kiezen uit vijf verschillende soorten brood. Hij kiest voor 'Italian herbs & cheese'.
"What cheese would you like?" Hij kiest mozzarella.
Hij had een veggie delight besteld, dus ze slaat het vlees over. Hij mag zoveel groenten kiezen als hij wil. Het wordt ui, paprika, sla, augurken, tomaat, wortel en komkommer. "And olives. Make that extra olives".
Uit de sauzen neemt hij de honing-mosterdsmaak.
Ze maakt de sandwich klaar waar hij bijstaat en pakt het in.
"Is that it? Can I get you anything else?"
"Just water, please"
Dat doet ze.

* * * * *

Dezelfde dag, kwart over zes
Lincoln, Nebraska

Dat was vanmorgen in North Platte. Inmiddels is hij in een McDonald's in Lincoln, ruim 200 mijl verder. Dat gaat zo niet goed komen. In dit tempo is hij niet donderdag in New York. Aan het rijden ligt het niet. Dat gaat totnutoe goed.

Alleen bij vertrek uit Los Angeles, vrijdagavond, kwamen ze in een file terecht. Daarna heeft hij constant door kunnen rijden. Net niet de maximum snelheid, meestal 75 mijl/uur. Soms, bij wegwerkzaamheden of rond een stad, 65 of 55. En het weer helpt ook op te schieten. Alleen in Colorado bij het doorkruisen van de Rocky Mountains heeft hij sneeuw gezien. Voor het overige overdag alleen maar een stralende zon aan een wolkeloze hemel en 's nachts volop sterren in de lucht. Wel koud; vannacht was het 22 graden Fahrenheit. Hoeveel dat precies in Celsius is weet hij niet. Vast koud.

Bovendien is hij gistermorgen Maria kwijtgeraakt. Hij mist haar gezelschap een beetje, maar de goede kant is dat hij nu minder tijd kwijtraakt met stops.

Ondanks dat wordt het nog spannend. En het kan natuurlijk niet goed blijven gaan. Een keer gaat het regenen, of erger nog: sneeuwen. Rondom Chicago en bij New York komt hij vast in files terecht. En in Manhattan, want daar moet de auto heen, moet hij nog maar de weg zien te vinden.

Het landschap van Nebraska is niet zo spectaculair als dat van Nevada, Utah of Colorado. Het spektakel zit hem in de eindeloze uitgestrektheid van de prairie. Recht vooruit, als hij de rechttoe-rechtaan snelweg afkijkt, eindigt die oneindigheid in de horizon, die soms wel tientallen mijlen ver weg is.

Naast die country- en rockzenders komt hij ook bijbel-radiostations tegen. Christelijke praatradio met discussies over interpreaties van citaten uit de bijbel. Vaak heel gedetailleerde discussies.

Een dominee legt het Samson-verhaal uit. Het verhaal van de Israeliet die zijn haar niet afknipte. Een bijbelse hippie zou je kunnen zeggen. De moraal van het verhaal is volgens de dominee, die ook professor is, dat een man zorgvuldig en op de juiste plaats zijn vrouw moet zoeken, en haar op de juiste manier als voorbeeld moet leiden. "Kunnen vrouwen ook iets leren van het verhaal van Samson?", vraagt de radiohost, toevallig een vrouw. Ja, dezelfde les: ook zij moet zorgvuldig en op de juiste plaats haar echtgenoot zoeken. En hem goed volgen.

Als hij onder het rijden later weer bij die zender langskomt, is er een interview met Ann Coulter, een schrijfster van politieke boeken met een onversneden republikeinse inslag.

Dit land is in politiek opzicht extreem bipolair. Je hebt de republikeinen en je hebt de democraten. Er schijnt werkelijk helemaal niets tussenin of erbuiten te zitten. Dat is niet zo, maar kandidaten of partijen buiten het rood/blauw schema worden of volstrekt genegeerd of vermorzeld. En met hen de nuance. Het rood/blauw schema leidt heel vaak tot zwart/wit denken. Op bijna ieder onderwerp is de kandidaat van de een bijna automatisch tegen het standpunt van de ander. Of wordt zo afgeschilderd.

Over twee weken zijn hier verkiezingen voor een groot deel van het nationale parlement, en voor lokale functies. Op de radio zijn elk uur wel een paar commercials te horen voor de ene of de andere kandidaat. Of liever gezegd tegen de andere of de ene. In bijna ieder spotje wordt meer aandacht geschonken aan het zwartmaken van de tegenkandidaat dan aan het repesenteren van eigen standpunten of eigenschappen. Zo van:
'Senator die en die heeft voor die en die wet gestemd. Dat is goed voor Wallstreet, maar slecht voor Nebraska. Hij heeft de belasting op bepaalde goederen verhoogd. Dat is goed voor Wallstreet, maar slecht voor Nebraskians. Hij heeft zijn eigen salaris verhoogd. Dat is goed voor zijn portefeuille op Wallstreet, maar slecht voor de portemonnaiee van Nebraska.
Maar kandidaat zus en zo zal altijd Nebraska bovenaan zetten. Stem dus kandidaat ....., en dan volgt de naam van de kandidaat, in wiens naam voor de commercial is betaald.

De Europeaan eet de 'Fruit & Walnut Salad' op en drinkt zijn koffie leeg. Tijd om verder te gaan.


3 brutale vragen:

1.
Rood, blauw, zwart, wit. Het is niet altijd even gemakkelijk kleur bekennen, als je maar 1 kleur mag kiezen.

2.
Misschien wilt u dit gekleurde verhaal wel met een ander delen. Als dat zo is, stuur of vertel het dan door aan iemand anders.

3.
Misschien, heel misschien vindt u dit relaas van de automobilist wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het aan rekeningnummer 1689.67.456 t.n.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vindt. Anders niet.


Groet, ton.