Socrates is niet in New York

Donderdag 26 oktober 2006, dag 15 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Amerika
New York, New York

Morgen in de Big Apple. De immer bruisende beton-en-glas partij aan de Hudson Rivier, met af en toe een stukje groen. De Europeaan uit Nederland loopt, hoed op, samen met Chris over de campus van de Columbia Universiteit. Hij kent deze Amerikaan nog van India, toen ze daar een jaar geleden allebei Gandhi's Saltmarch liepen. Chris studeert aan deze universiteit Internationale Betrekkingen.

Iedere dag begint de Nederlander aan een brief. Handgeschreven, nog ouderwets. Niet met een kroontjespen, zo klassiek is hij nu ook weer niet. Gewoon met een Parker rollerball. Een groene, waarvan de dop inmiddels kapot is. Laten vallen in een Starbucks coffeeshop in Memphis. Als hij dit een jaar of vijf volhoudt, is het resultaat in ieder geval ruim 1.500 schrijfsels.

'Homer Herodotus Sophocles Plato Aristotle Demosthenes Cicero Vergil' leest hij in grote letters boven de monumentale zuilen in Griekse en Romeinse stijl, die de toegang vormen tot de bibliotheek van de prestgieuze universiteit op Manhattan. Zijn gevoel zegt dat er iets niet klopt. Dat er iets ontbreekt. Maar hij weet zo gauw niet wat.

Hm, misschien iets voor zijn dagelijkse brief. Waar al die brieven over gaan? Nou, over van alles en nog wat. Over alledaagse gebeurtenissen en over bijzondere incidenten. Over de mensen die hij ontmoet en over de mensen die hij niet ontmoet. Over zijn ervaringen, echt of verzonnen. Persoonlijke ervaringen of meer afstandelijk. Andermans ervaringen, soms diepzinnig soms oppervlakkig. Hij schrijft over alles wat hij ziet, hoort, denkt of meemaakt en de moeite van het schrijven waard vindt.

De grote Amerikaan en de kleine Nederlander lopen over de traverse over Amsterdam Avenue, die de oude gebouwen verbindt met de nieuwbouw van de universiteit, naar het gebouw waar Chris' faculteit is gevestigd. Een knotslelijk gebouw. De jongen met de hoed kan zich tenminste niet voorstellen dat er een smaak bestaat waarin deze betongeworden wanstalt mooi gevonden wordt. Tenzij die smaak Lelijk heet. Dan zijn mooi en lelijk hetzelfde.

Waarom zou hij dat doen, al dat geschrijf? Een cynische dooddoener zou zijn dat een mens toch wat met zijn tijd aanmoet en dat hij toch niets beters te doen heeft. Een dooddoener, omdat het de integriteit van de vraag kapotmaakt. Cynisme slaat alles dood.

Chris laat hem gauw-gauw de campus zien. Gauw-gauw want hij moet naar college. En ook de Nederlander heeft vandaag, zijn laatste volle dag in Amerika, nog veel te doen. Ze spreken af elkaar vanavond op het feest weer te zien.

Iedere brief stuurt hij vroeg of laat ook op. Meestal meteen, maar soms veel later. Stel nu dat de ontvanger van zo'n handgeschreven brief de moeite neemt die te lezen. En stel nu ook eens, om optimistisch te blijven, dat die brief de lezer om een of andere reden aanspreekt. De schrijver met de hoed beeldt zich dat in. In die inbeelding bezorgt hij dus de geadresseerde een beetje een mooie dag.

Als hij over de traverse en langs het oude gebouw weer terugloopt, leest hij het rijtje Grieken en Romeinen weer. Schrijvers, dichters en filosofen uit de Europese klassieke oudheid. Plotseling schiet het hem te binnen. Socrates ontbreekt! Toch waarlijk een gedenkwaardig denker!

Voorzover bekend heeft die Socrates nooit iets geschreven. Alles wat wij van hem en zijn ideeen en wijsheden weten, weten wij uit de geschriften van zijn leerlingen, vooral Plato.

Niet alleen Socrates, ook mensen als Boeddha, Jezus en Mohammed hebben hun ideeen en gedachten niet zelf opgeschreven. Anderen hebben dat pas na hun dood gedaan. Soms zelfs pas vele jaren na hun dood. 'Wie schrijft, die blijft'. Nou, zojuist kwamen vier namen in zijn hoofd op, die niets geschreven hebben en toch gebleven zijn. Terwijl de namen van de schrijvers bij menigeen onbekend zijn. Welke niet-boeddhist weet wie de vertellingen van de Verlichte heeft opgetekend? Welke niet-christen kan de evangelisten noemen, die de predikingen van de Gezalfde op perkament hebben gezet? Welke niet-moslim kan de namen noemen van de optekenaars van de ingevingen van de Profeet?

Zo bezien is zijn schrijverij maar een heel nederige bedoening.



3 brutale vragen:

1.
Schrijft u nog wel eens met de hand? Wat let u?

2.
Misschien wilt u dit verhaal wel met een ander delen. Als dat zo is, stuur of vertel het dan door aan iemand anders.

3.
Misschien, heel misschien vindt u dit relaas van de Nederlander, die zich zo uitslooft in zijn schrijverij, wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het aan rekeningnummer 1689.67.456 t.n.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vindt. Anders niet.


Groet, ton.