Investeren in onzekerheid in Best en in Amman

Zondag 6 mei 2007,
Duettendag bij de Beemd in Best
Dag 1 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Jordanie

"Terwijl u uw koffie neemt en gaat zitten in de gemakkelijke stoelen, bereid ik me voor. Dat is zo gedaan hoor; ik zet me de bril af, dan kan ik u beter zien, en ik zet me de hoed op, dan kunt u mij beter zien". De verteller doet zoals hij zegt. Bril af, hoed op.

"Vandaag wil ik u vertellen over investeren in onzekerheid. Dat klinkt een beetje raar als je bij een Volvo-dealer bent. Staat Volvo niet bekend om zijn degelijkheid, betrouwbaarheid en zekerheid? Maar het zal u wel duidelijk worden dat ook een Volvo een investering in onzekerheid kan zijn. Eigenlijk zijn het drie korte vertellingen. Een in het verleden, een op de dag van vandaag, en een die nog moet gaan plaatsvinden."

Zo, het begin is gemaakt.

"Ik vraag u met mij mee terug te gaan naar 2005. Het is een vrijdag in november. Het sneeuwt in Nederland. De dag tevoren had ik mijn dochter gebeld om af te spreken hoe laat ik haar zaterdag, morgen dus, zou komen ophalen. Ik hoor haar door de telefoon snikken. Papa, ik wil wel met jou mee, maar jij hebt geen auto en dan moet ik zover lopen. Ik was al een tijdje autoloos en toen ik Laure en Tom vorige week was komen halen waren we te voet naar het station gelopen. 20 minuten maar, maar voor een meisje van 7 en een jongen van 6 een hele wandeling. En dus nam ik nog aan de telefoon het besluit per direct mijn autoloze tijdperk af te sluiten.

Nou, bedacht ik mezelf, als ik dan toch weer een auto ging aanschaffen, dan niet zomaar eentje. Het moest een oude Volvo worden. Liefst een Amazon. Dus gezocht op internet. Nou, een Amazon bleek me te duur. Een goede tenminste. Op de site van Scandcar in Moergestel vond ik een 144 uit 1974. Foeilelijke kleur; knaloranje. Nou had ik net die week met een vriend een discussie gehad over waarom Oranje in 1974 niet wereldkampioen was geworden. U kent dat wel; mannen onder elkaar; als het niet over auto's gaat, kan het alleen maar over voetbal gaan, toch? Kort gezegd was onze conclusie: wel goed, maar niet goed genoeg, maar dat vertel ik u wel een andere keer. In ieder geval, die oranje 144 moest het worden.

Naar Scandcar gebeld. Drie vragen maar. Kan ik de auto vandaag nog op komen halen om mee te nemen? Is hij geschikt voor dagelijks gebruik? Is de auto bij jullie in onderhoud geweest? Op alle vragen kreeg ik een ja. Nou ja, ophalen en meteen meenemen was wel mogelijk, als er maar betaald was. "Mooi, dan koop ik hem". Geen proefrit, niet eerst komen kijken, niet afdingen op de vraagprijs. Een blinde aanschaf. Een investering in onzekerheid.

Nou, die investering heeft zich uitbetaald. Niet meteen, hoor. Die winterse vrijdag met een taxi naar Moergestel om die oranje Volvo op te halen. En de dag erna Laure en Tom opgehaald. Dat ging allemaal nog goed. Maar een maand later begonnen de problemen. Eerst ging de aandrijving kapot. Toen dat was gerepareerd kwamen de startproblemen. Als het regenachtig of vochtig weer was wilde de auto wel eens niet starten. Niet altijd niet, hoor: soms maar, meestal deed hij het wel. En als het echt hard regende, bleek ook dat de voorruit toch niet helemaal waterdicht was.

Nu, anderhalf jaar later, is een deel van die onzekerheid verdwenen. Het startprobleem is verholpen en de voorruit is vervangen. Wie weet wat er morgen gebeurt. Een oude auto blijft een investering in onzekerheid."

De verteller kijkt even rond. Zonder bril. Kijken zonder te zien. Hij neemt even de tijd om van het verleden naar het heden te gaan.

"Dat brengt ons bij de dag van vandaag. Duettendag bij De Beemd in Best. Oude en nieuwe auto's bijeen onder hetzelfde dak. Het is niet moeilijk hier investeringen in onzekerheid te zien. Als u straks naar buiten gaat, vraag een willekeurige Duett-rijder naar het verhaal van zijn Volvo Duett. Grote kans dat hij u smakelijk kan vertellen van de verrassingen die hij in de loop der jaren heeft meegemaakt. Prettige en minder aangename verrassingen. En misschien komt u wel bij een Duett, die hier beneden te koop wordt aangeboden en lijkt het u wel wat. Gaaf toch, in zo'n oude Volvo door het land toeren! Hoe goed u zich ook laat informeren over de geschiedenis van die Duett, het blijft een ongewisse aanschaf. Misschien laat u wel een taxatie doen, om wat meer zekerheid te krijgen. Misschien vraagt u wel een kennis, die er meer verstand van heeft, er eens naar te kijken. Toch blijft zo'n oude Duett een investering in onzekerheid. Alleen als hij er heel slecht uitziet en het een opknapper is. Dan weet u zeker waar u in investeert.

Op andere dagen dan vandaag worden in dit gebouw minder oude Volvo's verkocht. Van gloednieuwe, die nog moeten worden gemaakt, tot exemplaren van hooguit een paar jaar oud. Voor de meeste mensen is een auto na hun huis de grootste investering van hun leven. Een aanschaf met de grootste zorgvuldigheid. Met de grootste zorgen ook omgeven. Folders worden bekeken, proefritten gemaakt, offertes gevraagd. Twijfels opzij gezet, hoofdbrekens getrotseerd, soms slapeloze nachten. En dan, als eenmaal de kogel door de kerk is, een investering in onzekerheid.

Het gebouw waar u nu bent is niet bepaald een standaard showroom van een autodealer. Natuurlijk kunt u hier terecht voor een nieuwe C30 of een gebruikte S60. En laten we elkaar niet voor de gek houden: uiteindelijk is dat wel de bedoeling; er moeten hier wel auto's worden verkocht. Maar dit gebouw wil meer zijn dan een mooie marktplaats voor nieuwe Volvo's. We zitten hier in de societeit, met een vvolledig uitgeruste keuken. Daar achter is een infotheek. Boven is een heus klein museum met oude Volvo's. U kunt uw handicap oefenen op de golf-simulator. En op een dag als vandaag is het een prachtige plek Duetten bij elkaar te laten komen. Iemand heeft de visie en het lef gehad hierin te investeren. Hij geloofde genoeg auto's te kunnen verkopen om het terug te kunnen verdienen. Of misschien was hij wel gewoon een beetje idealistisch. Of dat ook zo zal zijn, wie zal het zeggen. Wat je noemt een investering in onzekerheid."

Weer is de verteller even stil. Even ademhalen. Dan schakelt hij over naar de dag van morgen.

"Onzeker, dat is vooral de toekomst. En die toekomst, die begint nu. Vanmiddag vlieg ik naar Amman in Jordanie. Morgen begint daar een beurs voor de wederopbouw van Irak. Een taxibedrijf in Baghdad, dat lijkt me wel wat.

Stelt u zich eens een taxibedrijf in Baghdad voor. Waarom zou iemand zo'n bedrijf willen beginnen? Waarom zou iemand sowieso een bedrijf in Irak willen beginnen? Waarom zou een bestaand bedrijf willen investeren in de onzekerheid die Irak vandaagdedag is? En voorlopig ook nog wel even zal blijven.

Nou, om economisch gewin natuurlijk. Want laten we elkaar niet voor de gek houden: er moet wel geld verdiend worden. De bedrijven op die handelsbeurs in Amman zien mogelijk winstkansen in de Irakese markt. Maar er zit ook een idealistische kant aan. Als mensen bezig zijn zichzelf een leven op te bouwen, als ze hun tijd verdrijven met een boterham verdienen, houden ze misschien op elkaar het kot uit te vechten. En omgekeerd; mensen die niets te doen hebben omdat er niets te doen valt, vervallen vroeg of laat in rotzooi trappen. Zo bezien zit er wel wat idealisme in investeren in Irak. Mensen helpen een leven in te vullen is een goed doel op zich. Wat is erop tegen als je daar zelf ook beter van wordt?"

Genoeg is genoeg. Hij vindt dat hij nu wel genoeg verteld heeft. Genoeg tijd heeft gevraagd.

"Wat wil ik u zeggen met deze drie vertellingen? Met deze drie voorbeelden van investeren in onzekerheid? Dat weet ik eigenlijk zelf ook niet. Misschien wel dat iedere investering onzekerheid met zich meebrengt. Misschien wel dat leven zelf een investering in onzekerheid is. In ieder geval hoop ik u voor een minuutje of 20 te hebben vermaakt, en misschien aan het denken gezet. Dank u wel voor uw aandacht."

Hij zet zijn hoed af en zijn bril weer op.

"Maar waarom die hoed?", vraagt een vrouw in een van de gemakkelijke stoelen. Goede vraag. Eigenlijk was hij van plan na iedere vertelling met die hoed rond te gaan voor een euro. Maar ontevreden als hij is met zijn vertelling, in ieder geval niet een euro waard, laat hij dat maar. "Ik schrijf verhalen. Elke dag begin ik een verhaal, en soms komt dat ook die dag af. De meeste verhalen gaan over een man met een hoed. Vandaar." Hij deelt kaartjes uit van De Luister-en-Vertel-Tournee. Wie weet wat daarvan komt.



3 brutale vragen:

1.
Het heden is niet meer dan een scharnier tussen verleden en toekomst. Over alle tijden valt genoeg te vertellen. En als u soms mocht denken dat wij het verleden beter kennen dan de toekomst, dat de dag van gisteren een zekerder gegeven is dan de dag van morgen, neem dan eens de tijd daar nog een keer over na te denken. Een minuutje of zo, mag ook langer. Dat levert vast weer andere gedachten op.

2.
Misschien vindt u dit verhaal over investeren in onzekerheid, over zakelijkheid en idealisme, wel de moeite waard door te vertellen. Als dat zo is, stuur of vertel het door.

3.
Misschien, heel misschien vond u dit verhaal over investeren in onzekerheid wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het aan rekeningnummer 1689.67.456 van de Stichting Luister en Vertel Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het, anders dan de verteller zelf, een euro waard vindt. Anders niet.



Vriendelijke groet, ton.