Toerisme en commercie in Palmyra

Woensdag 21 maart 2007,
dag 21 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Syrie,
Palmyra.

Een jongen komt naar de tafel, waar de tourist uit Nederland zit. Of hij ansichtkaarten wil kopen? Nee. Hij heeft vanmorgen al tien kaarten gekocht en samen met de 12 uit Deir ez-Zur is dat genoeg voor de tien dagen die hij nog in Syrie is. Of hij misschien een Arabische hoofddoek wil kopen dan? Nee. Ook niet. Souvenirs koopt hij niet, behalve voor zijn kinderen, en die gaat hij op de laatste dag in Damascus zoeken. De jongen geeft niet zomaar op. Ongevraagd laat hij de harmonica van kaarten zien. "Only 200 pound".

De tourist uit Nederland zit op een terras van een restaurant aan de rand van Palmyra. Zijn hoed ligt op tafel, naast vier schrijfblokken, twee boeken en Der Spiegel. Hij heeft zicht op het grote plein met het museum. Daarachter zijn de Romeinse ruines, waar Palmyra haar toeristische bestaan aan te danken heeft. Hij is er vandaag doorheen gelopen. Indrukwekkend. Daarna de heuvel beklommen waar de citadel op staat. Vermoeiend. En zojuist heeft hij in het internetcafe hier omdehoek per email een verhaal geschreven en verstuurd.

En passant las hij op nrc.nl de reacties van lezers op het bericht dat Tien, de commerciele tv-zender van John de Mol, er waarschijnlijk mee gaat stoppen. 'Waarom is Talpa mislukt?' luidt de prikkelende stelling waar lezers op kunnen reageren. Interessante maar ook beschamende reacties. Serieus bedoelde antwoorden, maar ook plat gescheld.

De jongen met de ansichtkaarten van Palmyra is wel heel erg vasthoudend. Op het vervelende af. Of de tourist misschien toch echt geen kaarten wil kopen? "Only 150 pounds". "Only 100 pounds". 50 dan? De bussiness is vast slap vandaag. Nee, hij hoeft echt geen kaarten. Al was het voor niets.

Het kost de tourist geen moeite om vriendelijk te blijven. De jongen probeert alleen maar een boterham te verdienen. Waarschijnlijk krijgt hij nog vaak genoeg een grauw of een snauw om te leren hoever hij kan gaan en wanneer op te houden. En als hij dat niet snel genoeg leert, kiest hij vroeg of laat wel een ander vak. De ongeschreven wetten van de commercie zijn daar hard genoeg voor.

Waarom hij niets wil kopen?, vraagt de jongen. Kijk, dat is nog eens een goede vraag. En irrelevant. Wat doet het ertoe waarom hij niets van hem wil kopen? "Omdat ik niets nodig heb" laat de tourist zich verleiden te antwoorden.

Waarom hij niets nodig heeft?, vraagt de jongen. Kijk, weer een goede irrelevante vraag. Wat doet het ertoe waarom hij niets nodig heeft? "Omdat ik er geen zin in heb", laat hij zich weer verleiden te antwoorden.

Eigenlijk heeft hij wel schik in dit vraag-en-antwoord-spelletje. Hij weet zeker toch niets te gaan kopen, net zoals hij ook zeker weet op iedere vraag weer een ander antwoord te weten. Overtuigd als hij is dat zijn fantasie groter is dan die van de jongen.

Waarom hij er geen zin heeft? Kijk, dat is nog eens een voorspelbare vraag; daar had hij op kunnen wachten. "Daarom niet".
"Daarom niet is geen antwoord".
"Waarom niet ook niet".


3 voorspelbare vragen:

1.
Commercie is van alle tijden. Zelfs in de meest centralistisch gestuurde samenlevingen ontstaat vroeg of laat commercie. Openlijk of ondergronds. Op niveau of laag-bij-de-gronds. Dat kunnen we leuk vinden of niet, dat doet er niets aan af. De vraag is alleen in hoeverre wij ons leven door commercie laten leiden. En in hoeverre niet.

2.
Commercie is een vak, met soms succes en soms niet. Vraag maar aan die kaartverkoper in Palmyra. En als dat te ver weg is, vraag het dan John de Mol. Die kan daar vast over meepraten. Misschien wilt u het wel iemand anders vragen, een andere vakman. Als dat zo is, vertel of stuur dit verhaal door. U moet zelf maar inschatten hoe ver u kunt gaan.

3.
Misschien, heel misschien vond u het flauwe vraag-en-antwoord-spelletje in een toeristisch oord in Syrie wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het aan rekeningnummer 1689.67.456 van de Stichting Luister en Vertel Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het dat waard vindt. Anders niet.



Vriendelijke groet, ton.