Een stil gesprek in Deir ez-Zur

Zaterdag 17 maart 2007
dag 17 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Syrie,
Deir ez-Zur.

Met een beetje vragen, dwalend door deze stad in de Syrische woestijn, heeft hij een internetcafe gevonden. Cliq heet het. Hij schrijft en verstuurt zijn dagelijkse verhaal. Het elfde sinds hij op 2 maart in Damascus landde. Niet helemaal dagelijks, maar toch. Niet dat hij niet elke dag iets te vertellen heeft, alleen vallen de woorden en zinnen, die hem worden ingegeven, zo vaak tegen. Vaak helpt het inzicht dat kwantiteit ook een kwaliteit is hem over het dode punt heen om die ingevingen dan toch maar te verinternetten. Dat, en de wijsheid dat wat hem niet aanspreekt, door een ander mischien wel leuk of waardevol gevonden wordt.

Na gedane arbeid loopt hij Cliq uit en zwerft weer door Deir ez-Zur. Geen specifiek doel, geen afspraak, zomaar wat rondzwerven in een wildvreemde stad. De stad en haar mensen op zich af laten komen. Hij overdenkt het laatste verhaal, en de verhalen die nog niet af zijn. Iedere dag begint hij een handgeschreven brief. Alsof hij aan een vriend zijn avonturen aan het vertellen is. Het lukt maar zelden die nog dezelfde dag af te ronden. Zo kan het zijn dat er steeds een paar brieven in zijn hoofd onderweg zijn, in verschillende fases van voltooiing. Voor zijn emailverhalen gebruikt hij vaak stukjes van zo'n onafgemaakte brief. Efficient gebruik van beperkte creativiteit.

Terwijl hij zo in de Syrische zon de beperkte diepgang van zijn verzinsels betreurt, komt hij langs een onduidelijk soort winkeltje. Buiten hangen met wasknijpers aan een rek kranten, waarvan een in het Engels; de Syria Times. Die haalt hij van het rek en gaat naar binnen om te betalen. 5 pond kost'ie, 13 cent. 'Na een opheffingsuitverkoop zou een winkel er zo uit kunnen zien' denkt hij in eerste instantie bij zichzelf als hij de bijna-lege vitrine en de niet-beter-gevulde schappen ziet. Het stof en de beduimelde staat van de onbestemde koopwaar leidt al gauw tot een andere conclusie; hier vindt helemaal geen verkoop plaats, of in ieder geval niet meer dan mondjesmaat. Het meest lijkt het nog op een stationery, een kantoorboekhandel.

De winkel is, hij schat, 4 bij 3 meter. Veel groter zal het niet zijn. Er zitten twee mannen en een klein meisje aan een tafeltje. Het meisje speelt met een bedrijfsstempel. Zo'n handig stempelautomaatje die gebruikt worden om snel firmanaam en adresgegevens op niet-voorbedrukt papier te zetten. De mannen nodigen hem, tegelijkertijd, uit te gaan zitten en een glaasje thee mee te drinken. De synchroniciteit is te komisch en te vriendelijk, te mooi ook om te worden genegeerd. Het meisje staat voor hem op en stempelt rustig verder.

De ene man schenkt hem thee in en lepelt er suiker bij. De ander vraagt waar hij vandaan komt, Holland, waar hij is geweest, Qamishle, hoe lang hij in Syrie is, twee weken, hoe lang hij er nog blijft, nog twee weken, en waar hij hierna naartoe gaat. Libanon? Jordanie misschien? Nee, na Syrie gaat hij terug naar Holland, en daarna naar Amerika.

Verder wordt het een diepgaand gesprek in stilte. Is het inbeelding of vertellen de twee mannen hem in stomheid honderduit hun verhaal? Vast, maar deze stilte is misschien wel te veelzeggend voor woorden. En het meisje, zij stempelt voort.

Als de stilte is uitgesproken, en de thee op, staat hij op, zet hij zijn hoed op en pakt de Syria Times die hij naast elkaar op de vitrine had gelegd en grijpt in zijn lnkerbroekzak om een 5pond-stuk te vinden. 'Hoeft niet', gebaart de man die de thee had ingeschonken, 'is van het huis'. Hij neemt zijn hoed af en maakt een buiging. Als dank voor de gratis krant, als dank voor het woordeloze gesprek.


3 brutale vragen:

1.
Een gesprek in stilte, waar zou dat nou toch over gaan? Welke woorden worden gesproken? Welke taal?

2.
Om dit verhaal met iemand anders te delen, hoeft u niet veel te doen. Alleen maar niets zeggen. Dat is niet zo moeilijk, toch?

3.
Misschien vindt u dit verhaal wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het aan rekeningnummer 1689.67.456 van de Stichting Luister en Vertel Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het dat waard vindt. Anders niet.


Vriendelijke groet, ton.