Getuigenis uit Tibet

Dharamsala, donderdag 28 september 2006.

Sinds 1959 woont de Dalai Lama in Dharamsala, in de bergen van Noord-India. In dat jaar vluchtte hij uit zijn thuisland Tibet. Dat land was sinds 1950 bezet door China, al is de officiele lezing van de Chinese regering dat Tibet toen werd bevrijd.

De reiziger met de hoed loopt in het kleine gebouwencomplex in Dharamsala, waar de Dalai Lama woont als hij niet in het buitenland is. Het is tegen een heuvel gebouwd. Bovenaan is een tempel met drie manshoge beelden van Boeddha.

Twee etages lager is het Tibet Museum. Een kleine tentoonstelling met foto's en een video van Tibet voor en tijdens de Chinese bezetting. Meestal zijn het min of meer neutrale beelden, waarvan de diepere impact alleen duidelijk wordt als je de achtergrond kent. Maar soms spreekt een foto of een verslag voor zichzelf. Zoals deze getuigenis van een non.

"On 22 November 1989 I participated in a peaceful demonstration in Lhasa with five other nuns from my nunnery. We were immediately arrested and taken to a detention center.

I was interrogated for two months. We were hung from the ceilings, cigarettes were stubbed on our bodies, and we were beaten severely with metal wires. Some female prisoners had electric batons inserted in their private parts.

I was then sentenced to seven years imprisonment and moved to Drapchi Prison. Conditions there were hard - there was never enough food nor other basic necessities and all prisoners were made to work.

We were not allowed to practice any of our religious duties. Nevertheless, we secretly made rosaries out of bread and prayed together. We staged protests against our guards and some of us even recorded a cassette of freedom songs, wich was smuggled out of prison. The punishment for those caught carrying all these things were severe.

After I was released from the prison I was not allowed to rejoin my nunnery and my movements were restricted. Most of my relatives and friends were too scared to maintain contact with me. I then decided to escape to India."

Rinzin Choeny, nun, formerly of Shungseb Nunnery, Tibet.


De bezoeker met de hoed overleest het nog een tweede keer. En ook nog een derde keer, maar nu probeert hij de getuigenis van een andere kant te bekijken, van een Chinese kant. Want hoe schrijnend een verhaal ook is, er is altijd een andere kant. Het lukt hem nog niet erg. Komt vast later nog wel.

Wie er oog voor heeft, ziet dit soort tentoonstellingen over de hele wereld. Op Robbeneiland bij Kaapstad in Zuid-Afrika is te zien hoe Nelson Mandela 27 jaar lang gevangen heeft gezeten. En in Umtata in de Transkei is een museum aan zijn leven gewijd, waarin die 27 jaar prominent aanwezig zijn. In datzelfde Zuid-Afrika is in Pretoria het Voortrekkersmonument. Opgericht door de blanke Afrikaanders van Nederlandse afkomst geeft het een beeld van de geschiedenis van dat volk, inclusief de ontberingen die zij gedeeltelijk door de natuur gedeeltelijk door medemensen hebben ondergaan.

In Zuid-Amerika zijn er talloze plaatsen waar getuigenissen van menselijke gruwelijkheden zijn opgetekend en in enigerlei vorm ten toon worden gesteld. In Chili en Argentinie bijvoorbeeld. Wie kent niet de Dwaze Moeders, die tot dit jaar op de Plaza de Mayo in Buenos Aires demonstreerden?

Op verschillende plaatsen in India zijn herdenkingstekens opgericht ter herinnering aan drama's uit een ver of recent verleden, bijvoorbeeld in Amritsar. Daar vond in 1919 in een park, genaamd Jalianwallah Bagh, een slachting plaats onder leiding van generaal Dyer, die meende een voorbeeld te moeten stellen. Onder zijn bevel werden meer dan driehonderd mensen doodgeschoten en meer dan duizend gewond.

Wie wil kan in de Verenigde Staten en Australie naar plaatsen gaan, waar goed te zien is hoe de blanke immigranten zijn omgegaan met de oorspronkelijke bewoners van die continenten. Het is geen fraai verhaal. En sinds een paar jaar is in New York een gedenkteken, waar eerst twee hoge torensstonden.

Ook in Europa is het niet moeilijk plaatsen te bezoeken waar zichtbaar is hoe duivels mensen bij tijd en wijle voor elkaar zijn. Auschwitz in Polen en Dachau bij Munchen zijn tegenwoordig vrij toegankelijk, zowel om erin als eruit te gaan. Net zoals die talloze martelkamers in burchten en kastelen uit de middeleeuwen, de inquisitie of van later datum. Dat van die vrije toegankelijkheid is niet altijd het geval geweest.

Aan het eind van de bescheiden tentoonstelling in het Tibet Museum komt de reiziger met de hoed bij het gastenboek. Nieuwsgierig bladert hij het door. Vooral veel dankbetuigingen voor het instandhouden van dit kleine maar mooie museum en aansporingen door te gaan met de strijd voor een vrij Tibet. Af en toe een bericht dat te denken geeft. Zoals dit.

"In the Boer War many, many Afrikaander women and children were detained in British concentration camps. Many died.
Some 50 years later, as that same Afrikaander people had rose to power in South Africa, they themselves detained many, many black people and had them tortured. Many died or lived on with unerasable scars on their souls.

In the 1930's en 40's the Chinese people suffered dearly from Japanese occupation and its gruelsome regime. Within 10 years, as they had overcome the Japanese cruelties, this same Chinese people occupied a foreign country and started inflicting misery upon its people themselves.

In the 1940's many Jewish people were detained and massmurdered in German concentration camps.
Less than 60 years later, within two generations, after having overcome the gruelsome horrors of the Nazi-era and after having established a state of their own, this same Jewish people inflicted suffering ad injustice upon others.

In 2001 in New York the Amican people suffered a major shock when 3.000 innocent people died in just one day.
Within three years, after gettig hold of oneself again, that same American people had killed, apparently without even a blink of an eye, countless innocent people themselves, or at least supported it.

Since 1950 the Tibetan people suffer from Chinese domination, cruelty and injustice in their own land.
Hopefully that same Tibetan people will one day be master in their homeland again. Hopefully they will then not make the same mistakes so many peoples did before them."

It doesn't take much to suffer from injustice or cruelty inflicted by others.
It does take a lot to overcome those injustices and cruelties.
However, that's still nothing compared to what it takes not to inflict injustices or cruelties to others, after having suffered and overcome one's own.



3 brutale vragen:

1.
Valt niet mee, hoor, getuigenissen van onrechtvaardigheid of van wreedheden van de andere kant te bekijken, van de kant van de onrechtvaardige, de wreedaard. Probeer eens. Maar wees voorzichtig.

2.
Misschien vond u deze soms duizelingwekkende vlucht door tijd en plaats de moeite waard om door te sturen of aan een ander te vertellen. Als dat zo is, doe het dan. Kost niets, alleen een beetje moeite.

3.
Misschien, heel misschien vond u de getuigenis van de Tibetaanse non of het bericht in het gastenboek wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het dan aan rekeningnummer 1689.67.456 t.n.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vond, anders niet.


Groet, ton.