Teleurstelling uit Memphis en opgeven in Ladakh

Leh, maandag 18 september 2006,
dag 2 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Ladakh

Teleurgesteld loopt de reiziger met de hoed het internetcafe uit. Zojuist heeft hij slecht bericht uit Memphis gekregen. Zijn voorstel voor de Gandhi Conferentie aldaar in oktober is niet in het programma opgenomen. Er waren uiteindelijk toch nog zoveel inzendingen dat de organisatie een keuze heeft moeten maken en helaas, de zijne was er niet bij. Misschien volgend jaar, stond nog bij het bericht, en ze keken ernaar uit hem in oktober te ontmoeten. Dat laatste is, ondanks de teleurstelling, wederzijds.

In de warme middagzon kuiert hij door de straatjes van Leh. Al op de dag van aankomst, gisteren, leerde hij zijn looptempo in dit Himalaya-dorp naar beneden aan te passen. Na een kwartiertje heuvelop lopen was hij al buiten adem geraakt. Slechte conditie, in combinatie met de hoogte van ruim 3.000 meter.

Onder de hoogtezon smelt de teleurstelling al snel weg. Misschien is het ook maar beter zo. Hij zag er toch wel een beetje tegenop in Memphis het podium op te stappen en in het Engels zijn verhaal over 11 september in Kashmir te vertellen. Misschien moest hij maar een eigen podium voor zijn vertellingen creeren. Even overweegt hij dan maar helemaal niet naar Amerika te gaan, maar die gedachte treft al snel hetzelfde lot als de eerdere teleurstelling. Waar hoogtezon al niet goed voor is. Teveel redenen om te gaan, te weinig redenen om niet te gaan.

Bij een van de vele souvenirwinkeltjes blijft hij staan. Tussen de boeddha-beeldjes, Kashmir-shawls, Ladakhi-tankha's en talloze sieraden hangen een paar T-shirts met citaten van de Dalai Lama. 'Never give up' trekt zijn aandacht. Hij loopt het kleine winkeltje binnen.

"Jole", de jonge, Tibetaans ogende vrouw begroet hem met die typische Ladakhi groet, die zowel 'hallo', 'hoe gaat het', 'tot ziens' als 'houdoe' kan betekenen.
"Jole", beantwoordt hij de groet.
Hij kijkt wat rond in de volgestouwde ruimte. Eigenlijk alleen maar uit curiositeit. Souvenirs koopt hij niet, behalve voor Laure en Tom, en dat is hij van plan te doen in de laatste week in India, als hij in Delhi is. Hij weet daar inmiddels goed de weg, en zo weet hij dat hij daar gemakkelijk shirts en souvenirs uit alle delen van India, dus ook uit Kashmir en Ladakh, kan kopen. Zo hoeft hij die niet al die tijd in zijn rugzak mee te dragen.

"I like your T-shirt", zegt de vrouw met de Tibetaanse gezichtstrekken. "Can I read it?"
"Sure", hij gaat voor haar staan en trekt zijn shirt recht.
Ze begint de 8 doodzondes op zijn borst en buik te lezen.
"I like the ones about Religion without Sacrifice and about Rights without Responsibilities. Can I write them down?"
Mwah, daar voelt hij niet veel voor. Niet dat hij het erg vindt de ideeen van Gandhi uit te dragen, integendeel. En ook de aandacht van de best wel aantrekkelijke Tibetaanse staat hem niet tegen. Het is meer dat hij te ongeduldig is om zich wie weet hoe lang door haar te laten aanstaren. Ongeduldig, of verlegen?
"Weet je wat? Ik schrijf ze voor je op. Dan kom ik het vanmiddag nog en anders morgen brengen". Hij loopt het winkeltje uit, gaat naar het dakterras van een restaurant in de buurt, bestelt een mintthee en neemt de schrijfblok uit zijn rugzak. In de zon pent hij Gandhi's acht doodzondes op papier.

8 Deadly Sins
Wealth without Work
Pleasure without Conscience
Knowledge without Character
Commerce without Morality
Science without Humanity
Religion without Sacrifice
Politics without Principles
Rights without Responsibilities

Die laatste zonde is pas later toegevoegd, denkt hij onder het schrijven. Oorspronkelijk had Gandhi zeven doodzondes geformuleerd. Vast niet toevallig evenveel als in de Bijbel. Dat moet hij de oude man toch eens vragen als hij hem weer ontmoet. Misschien wel in Memphis.

Terug in de souvenirshop blijkt de mooie Tibetaanse verdwenen. Dan morgen maar.

* * * * *

Leh, dinsdag 19 september 2006

Een dag later is de teleurstelling weer terug. In de kilte van de nacht, in een slapeloze slaap weer herrezen. Niet erg hoor; na het opstaan, zijn gebruikelijke ochtendritueel en een morgenwandeling is dat nare gevoel weer verdwenen. Op weg van het guesthouse naar het centrum van het dorpje ziet hij op de ruit van een van de vele trekking-agencies een slogan: 'a travelling fool is better than a sitting wise man'. Mwah, daar zit wat in, maar ook wat niet. Soms zijn dat soort wijsheden net zo zinnig als de tegeltjeswijsheden, die je bij de Blokker kunt kopen. En soms net zo onzinnig. Wie zal zeggen wat wijs is, en wat dwaas? Wie zal zeggen wie een dwaas is, en wie een wijze mens?

Bij de souvenirshop aangekomen staat iemand anders in de winkel. Het blijkt haar broer te zijn. De reiziger met de hoed geeft het vel papier uit zijn schrijfblok met de 8 doodzondes van Gandhi en legt uit waarom. Hij neust nog wat rond en besluit dan het Dalai Lama-shirt te kopen met de aansporing toch vooral nooit op te geven.

Never give up
No matter what is going on
Never give up
Develop the heart
Too much energy in your country
is spent developing the mind
instead of the heart
Be compassionate
Not just to your friends
but to everyone
Be compassionate
Work for peace
in your heart and in the world
Work for peace
And I say again
Never give up
No matter what is happening
No matter what is going on around you
Never give up

3 brutale vragen:

1.

Gandhi en de Dalai Lama, dat zijn toch wijze mensen, zou je zeggen? Of niet? Zijn hun gedachtes niet meer dan shirtjeswijsheden, die je ook bij de Blokker kunt kopen, maar dan op tegeltjes? Lees hun boodschap nog eens en oordeel zelf. U mag ook bij de Blokker gaan kijken.

2.

Misschien vond u de citaten wel de moeite waard. Misschien kent u wel iemand, die tegeltjes- en shirtjeswijsheden juist op hun waarde weet te schatten. Als dat zo is, stuur het dan door. Mag ook een deel van dit verhaal zijn hoor.

3.

Misschien, heel misschien vond u het verhaal van de dwaze reiziger met de hoed wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het dan aan rekeningnummer 1689.67.456 t.n.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het waard vond, anders niet. Bewaar het anders maar voor een andere dwaas. Of voor een tegeltje bij de Blokker.

Groet, ton.