Op de maan in Ladakh

Leh, maandag 18 september 2006,
dag 2 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Ladakh

We nemen een stap in de toekomst. We zijn, laten we zeggen, in het jaar 5555. Mooi jaartal, nietwaar? En om het vanuit de tegenwoordige tijd allemaal nog wat onrealistischer te maken: we maken een tweedaagse busreis op de maan.

De mens is er al eeuwen geleden in geslaagd een kunstmatige atmosfeer rond de maan te creeren. Het is nu mogelijk zonder maanpak op de maan te zijn. Alleen een hoed wordt sterk aangeraden vanwege de sterke zonnestralen. Bijverschijnsel van die artificiele zuurstoflaag is dat de zwaartekracht op de maan is toegenomen tot bijna de helft van die op Aarde. Sinds die menselijke creatie van een levenssfeer op de maan is er zelfs een kringloop van water op gang gekomen. Het regent en sneeuwt er, er stromen beekjes en rivieren naar heuse zeeen, en het water verdampt ook weer. Als gevolg van de wisselende stand van de maan ten opzichte van Zon en Aarde is er sprake van lichte luchtdrukverschillen. Niet veel, niet genoeg om van grote weersverschillen te kunnen spreken, maar genoeg om een nauwelijks voelbare wind te veroorzaken. En dat beetje wind is net genoeg om een waterkringloop op gang te houden. Heel langzaam, maar daardoor ook heel voorspelbaar. Op de maan is het weer net zo voorspelbaar als de mens onvoorspelbaar is. Er is nog geen spontane vegetatie ontstaan, maar de door de mens zorgvuldig geplante stekken van aardse bomen en planten hebben wortel geschoten en geleid tot enkele groene oases in het verder stenige landschap.

Er bestaan ook nederzettingen in die oases. Ongeveer 10 miljoen mensen hebben zich her en der gesettled. Een fractie van die 27 miljard soortgenoten op Aarde, maar de vorderingen zijn hoopvol. Het leven op de maan is goed te noemen. Voor enkelen van die 10 miljoen is het wel niet zo luxueus en comfortabel als ze vroeger gewend waren, en voor de meesten is luxe en comfort vooral iets uit de verhalen van ouders en grootouders, die lang geleden naar de maan zijn geemigreerd, maar dat geldt ook voor bittere armoede en ellendige dagelijkse ontberingen. Die zijn er ook niet op de maan.

Niet dat alle mensen op de maan een gelijk leven leiden. Ben je mal! De dwaze mythe van absolute gelijkheid van alle mensen is al lang geleden als archaisme afgedaan. Maar met de intermenselijke ongelijkheid op de maan valt ook voor de minderbedeelden goed te leven. De verschillen zijn minder groot dan op Aarde en daardoor beter overzichtbaar, en bovendien zijn er reele vooruitzichten voor hen om op eigen kracht tot de beterbedeelden te gaan horen.

De menselijke technologie heeft een hoge vlucht genomen. Dat blijkt niet alleen uit het vermogen van de menselijke wetenschap om een biotoop op de maan te creeren, ook het transport van en naar de maan is radicaal van aard veranderd. De eerste kolonisten reisden nog per spaceshuttle, maar een paar decennia later slaagden wetenschappers erin betrouwbare deeltjesontbinders en deeltjesassemblatoren te bouwen. Vanaf dat moment was het niet allen mogelijk om goederen volledig te ontbinden in onzichtbare deeltjes, 'pirs' geheten, en weer tot het origineel te assembleren, maar ook mensen en dieren.

In combinatie met goederentransport met de snelheid van het licht heeft deze technologische uitvinding de reisduur naar de maan verkort tot enkele seconden. Natuurlijk, er gebeurt nog wel eens een ongeluk. Soms slaagt de ontbinding niet helemaal, of moet het twee keer gebeuren, en dat kan af en toe een pijnlijk effect met zich meebrengen. Soms komen de deeltjes niet aan, of maar gedeeltelijk. Soms lukt de assemblage niet helemaal, en komt er een andere mens op de maan aan dan op Aarde is vertrokken. Maar he, toen de mens nog met vliegtuig en raket reisde gebeurde er ook ongelukken. Raakten mensen ook wel eens hun leven kwijt of werden de rest van hun leven getekend.

Het verblijf op de maan bracht de mens interessante ontdekkingen. Zo bleken er in het binnenste van de maan stoffen en metalen te bestaan, die op Aarde volkomen onbekend waren. Deze materialen, sommige steenachtig, sommige een gelei-achtige substantie, sommige zelfs vloeibaar of gasachtig, pasten niet in het Periodiek systeem der Elementen van Mendelejev, dat tot dan toe werd gehanteerd. De ontdekking van die materialen heeft de wetenschap enorm gestimuleerd.

Niet alleen technologisch heeft de mens reuzensprongen gemaakt. Ook in spiritueel opzicht is hij allang niet meer dezelfde mens als in, zeg, 2006. Het was niet bepaald een gemakkelijk proces geweest, en in het begin hadden veel mensen er moeite mee. Maar uiteindelijk leefde iedere mens naar zijn eigen waarden en normen. Ieder individueel mens koos zijn eigen 'set of values'. Het deed er niet toe of het een nieuwe of een oude set was. Het deed er ook niet toe of die set nou een naam had of niet. Het deed er vooral niet toe of zo'n set een geloof, een religie, een ideologie, een staatsvorm of nog weer anders werd genoemd.

Nadat de mens de kracht, maar ook de zwakte van het woord, geschreven of gesproken, ten volle had onderkend en begrepen, kwam zij tot het inzicht dat het tijd werd andere middelen te ontwikkelen om elkaars gedachten, ideeen en gevoelens uit te wisselen. Middelen, die dieper konden gaan dan het woord. En zo is het gekomen dat hedentendage mensen elkaars diepere gedachten en gevoelens kennen zonder dat er zichtbare communicatie voor nodig is. Ja, zelfs het gebruik van technologische apparatuur is niet langer nodig. Door het gesproken of geschreven woord niet meer als belangrijkste communicatiemiddel te gebruiken, waren de grootste taalproblemen opgelost. Niet dat mensen niet meer met elkaar praten. Ben je mal! Dan zouden het geen mensen meer zijn. En ook de oude talen bestaan nog volop. Er hebben zich zelfs duizenden nieuwe talen ontwikkeld. Alleen spelen die niet meer zo'n grote rol in het intermenselijk verkeer.

Nou zal je je misschien afvragen van wie die nederzettingen op de maan dan zijn. Of welk land erin geslaagd is kolonieen op de maan te beginnen. Nou, het antwoord is: niemand, en geen enkel land. Landen bestaan niet meer en bezit is een ouderwets fenomeen uit de oudheid. Het is alweer eeuwen geleden dat alle grenzen op Aarde als vanzelf ophielden te bestaan. En ongeveer tegelijkertijd werd het juridische fenomeen 'eigendom' wereldwijd opgeheven. Het een had met het ander te maken. Net zoals historici het er over eens zijn dat de eerdergenoemde technologische en spirituele vooruitgang evneens belangrijke factoren zijn geweest. Onduidelijk is alleen hoe precies het een invloed op het ander heeft gehad, wat precies de causale verbanden zijn. Heeft het een nou het ander teweeg gebracht, of omgekeerd? De meeste deskundigen zijn van oordeel dat het een ingewikkelde gelijktijdige ontwikkeling is geweest.

De jaartelling is ook veranderd. We leven in het jaar 5555 PA, dat wil zeggen 5555 zonnejaren na de geboorte van Adam. In het jaar 2076, in de Christelijke jaartelling, deden Afrikaanse archeologen een spectaculaire vondst. Op de Tibetaanse hoogvlakte troffen zij, in een grot in het Himaya-gebergte, goed geconserveerde resten van een mens aan. Door DNA-proeven te houden op de maan met maanse materialen konden waarnemingen worden gedaan, die voorheen op Aarde niet mogelijk waren. De conclusies uit die experimenten waren verbijsterend: de gevonden resten bleken Adam te zijn, de eerste mens. Nog weer verdere proeven maakten berekening van zijn geboortedatum mogelijk. Het duurde vijf jaar van intensieve academische, diplomatieke en politieke dialogen, maar toen werd wereldwijd besloten alle in zwang zijnde kalenders te vervangen door de Adamskalender. De Chinese, de Tibetaanse, de Joodse, de Christelijke en de Islamitische jaartellingen werden nergens meer als maatgevend beschouwd. In de eerste paar eeuwen na 2083, het jaar van invoering van de Adam's Jaartelling, werd nog wel vaak een tweede kalender als toevoeging vermeld, maar dat gebruik is nu al lang uitgestorven. En zo kwam het dat op het Christelijke jaar 2083 het Adamsjaar 4827 volgde.

* * * * *

Leh, dinsdag 19 september 2006
dag 3 van De Luister-en-Vertel-Tournee in Ladakh

Meestal worden op het werk op maandag bij de koffie de weekeinde-avonturen uitgewisseld.
"En, goed weekend gehad?"
"Ja, en jij?"
"Best wel. Wat heb je gedaan?"
"Ik heb een busreis van twee dagen gemaakt"
"Zo, da's een hele tijd. Waar ben je geweest?"
"Op de maan"

In het jaar 5555 zou zo'n gesprek plaats kunnen vinden, als bovenstaande fantasie werkelijkheid wordt. Maar het is nu niet 5555 PA, het is 2006. En toch is, met een beetje inbeelding, een busreis van twee dagen over de maan mogelijk.

Twee dagen deed de bus van de J&K SRTC, de Jammu & Kashmir State Road Transport Corporation, er afgelopen weekeinde over om van Srinagar in Kashmir naar Leh in Ladakh te rijden. 10 uur op zaterdag en 10 uur op zondag om 432 kilometer te overbruggen. Eenmaal uit de Kashmir-vallei is het landschap net dat van de maan. Overal gesteente, sporadisch afgewisseld met een bergstroom. Diepe dalen en hoge passen doorkruist de bus. Af en toe wordt in een oase gestopt voor een korte pauze.

Aan boord van de bus van de J&K SRTC is onder anderen de fantast met de hoed. 20 uur in een bus is tijd zat om te fantaseren. Bijvoorbeeld over de wereld in het jaar 5555.



3 brutale vragen:

1.
Ook wel eens vooruitgefantaseerd naar een tijd, waarin je er zelf niet bent? Nou ja, waarschijnlijk niet, dat hangt een beetje van je geloof af, geloof ik. Probeer eens.

2.
Misschien vond u deze fantasie helemaal niks. Dat kan, want dat is het natuurlijk ook. Maar msschien sprak het u wel aan en wilt het met een ander delen. Als dat zo is, stuur of vertel het door. Anders niet, er zijn al genoeg mensen met teveel inbeelding.

3.
Misschien, heel misschien vond u het verhaal van de fantast met de hoed wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het dan aan rekeningnummer 1689.67.456 t.n.v. Stichting Luister-en-Vertel-Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het waard vond, anders niet. Bewaar het anders maar voor een andere fantasie.


Groet, ton.