De Luister-en-Vertel-Tournee, zomaar een !dee

Woensdag 9 maart, dag 8 van de Luister-en-Vertel-Tournee in India
Roopalee Guest House, Ahmedabad

Vijf uur 's morgens. Het alarm van zijn telefoon wekt de vreemdeling met de hoed in de dormitory. Eigenlijk is hij al een tijdje wakker, maar nu is het tijd om op te staan. Geen tijd meer om te blijven fantaseren.

Hij neemt een douche. Nou ja, 'douche' is een groot woord. Er staat een zinken emmer met een plastic maatbeker. Hij vult de emmer met water. Koud, de enige mogelijke keuze. Hij stort de volgeschepte beker boven zich uit. Na de koude douche scheert hij kin en kruin.

De vreemdeling met de hoed steekt de Dr. Tankaria Road over. Dat gaat op dit uur nog gemakkelijk. Op een paar vroege Indiers en wat loslopende zwerfhonden na is de weg verlaten. Over een uurtje en de rest van de dag is dat anders, weet hij inmiddels. Een niet-ophoudende stroom fietsers, scooters, motors, autorickshaws, bussen, auto's en vrachtwagens perst zich bellend en vooral toeterend door de straat. Wachten voor een gaatje kan uitlopen op een eeuwigheid. Hij heeft zich dan ook de oversteektechniek van de Indiers eigen gemaakt. Ogenschijnlijk stoicijns storten de voetgangers zich in het verkeer. Dat stroomt er vervolgens omheen, als water om een rots.

De man met de hoed loopt het open theehuis tegenover Roopalee Guesthouse binnen en gaat onder de klok zitten. Half zes. Hij schrijft zijn dagelijkse verhaal en leest ter afwisseling in 'Long Walk to Freedom', de autobiografie van Nelson Mandela. Hij is pas op een derde van de 750 pagina's over het leven van de man, waarvan Richard Branson wel eens zei dat hij het waard is de reincarnatie van Gandhi te worden genoemd. Het schrijven gaat vandaag wonderwel soepel; in een uur is het verhaal van gisteren af. Een goed begin van de dag van vandaag.

Rond kwart voor zeven komt Chethan Kothari bij hem zitten. De 31-jarige vertegenwoordiger uit Poona is in Ahmedabad om een klant te bezoeken, Tata Motors. Hij werkt voor Metric Consulting. Wat het bedrijf precies doet wordt de hoed niet helemaal duidelijk. Hij zal het eens opzoeken op internet. Om zijn klanten te bezoeken reist Chethan door heel India. Vaak reizen van meerere dagen, soms zelfs een of twee weken van huis. Voor zijn bezoek aan Tata Motors is hij zo'n 14 uur met de bus vanuit Poona onderweg. Hij was eergisteren bij Roopalee Guesthouse aangekomen. In de dormitory slaapt hij in het bed tegenover dat van de vreemdeling.

Hij was gisteren naar zijn klant gegaan, om erachter te komen dat het bedrijf gesloten was. In Gujarat, de deelstaat waar Ahmedabad de hoofdstad van is, is 8 maart een feestdag. Daar was de hoed zelf ook al achter gekomen; het postkantoor bleek gesloten te zijn. Kennelijk is India zo groot en verscheiden dat zelfs een ervaren vertegenwoordiger niet de moeite neemt rekening te houden met de vrije dagen van de verschillende deelstaten. 'Vergelijkbaar met Europa', denkt hij. En kennelijk gaat Chethan zonder vooraf
gemaakte afspraken naar zijn klanten. Een beetje op de bonnefooi.

De hoed drinkt zijn thee op. Zoals de Indiers het doen. Het veel te vol geschonken kopje veel te hete thee omkiepen en uit het schoteltje drinken. Even later gaan de man uit Oisterwijk en de man uit Poona op weg naar Sabarmati Ashram. Een wandeling van zeven kilometer. Onderweg vraagt de Oisterwijker naar het werk van de Indier. Hij begrijpt er niet veel van. Voor een deel omdat het hem te ingewikkeld is, voor een deel omdat hij het Engels van Chethan niet helemaal verstaat. De combinatie van het Indische dialect, de zachte stem en het lawaai van het voorbijrazende verkeer verdooft zijn gehoor.

'An !dea can change your life'. De reclameslogan van de Indiase variant van Ben was de hoed al eerder opgevallen. 'Een !dee kan je leven veranderen'. Twee jaar geleden, onderweg van Sydney naar Amsterdam met een tussenstop in Kuala Lumpur, was hem een idee ingevallen. Zomaar, toen hij de biografie van Gandhi en de autobiografie van Richard Branson aan het lezen was. Terug in Nederland leek het hem een absurd en onmogelijk idee. Nu, twee jaar en vele gesprekken met bekenden en onbekenden later, denkt hij daar anders over. 'Onmogelijk' is een groot woord voor kleine geesten. Het idee is een concreet plan geworden; het Luister-en-Vertel-Plan. Vlak voor vertrek uit Nederland is een van de doelstellingen voor 2005 gerealiseerd. De Stichting Luister en Vertel Tournee is opgericht en juridisch een feit.

Bij Sabarmati Ashram ontmoet de hoed Tushar Gandhi. De achterkleinzoon van Gandhi organiseert namens de Mahatma Gandhi Foundation de Dandi March, zoals de Saltmarch in India ook wel wordt genoemd. Hij treft hem aan de mobiele telefoon. 'Misschien wel !dea', denkt hij.

"Iemand uit Nederland, die wat meer wil weten van de Dandi March", zegt Tushar Gandhi verontschuldigend als het telefoongesprek is afgelopen. Hij heeft even tijd voor de hoed. Er doen zo'n 350 mensen met de Dandi March mee. Uit India, maar ook uit Amerika, Europa, Australie, Japan, China en Pakistan. Vanover de hele wereld wordt hij door journalisten benaderd met vragen. Tushar Gandhi is dezer dagen een druk man.

Al sinds hij afgelopen zondag voor het eerst in Gandhi's Ashram kwam ziet de hoed iedere dag cameraploegen opnames maken en mensen interviewen. Ook ziet hij hoe een groot podium wordt opgebouwd. Morgen toch eens vragen wat er precies aan de hand is. Zou dat allemaal voor de Saltmarch zijn?


Misschien kent u dat gevoel ook wel; in het buitenland durf je meer dan thuis. Zeker als je je goed en op je gemak voelt. Dus durf ik u drie brutale vragen te stellen.


1.
Gun uzelf 10 seconden. Overpeins een woord, een zin, of een anekdote uit het verhaal. Mag ook een minuut zijn. Zomaar. Wie weet wat voor idee u daar van krijgt.

2.
Misschien vond u het verhaal leuk. Ik hoop het. Misschien kent u iemand, die mij niet kent, waarvan u denkt dat die het ook een leuk verhaal is. Vertel hem dit verhaal. Of stuur het door. Maar alleen als u denkt dat hij het leuk vindt, anders niet. Vraag het hem eerst als u twijfelt. Het hoeft niet meteen.

3.
Misschien, heel misschien, sprak het verhaal u aan. Misschien, heel misschien vindt u het een euro waard. Zoals je een taxichauffeur of een serveerster een euro fooi geeft als hij u goed bediend heeft. Maak dan een euro over op rekeningnummer 1689.67.456, t.n.v. Stichting Luister en Vertel Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vindt, anders niet.

ton