Brief aan Hub vanaf grote hoogte tussen Chicago en Seattle

Zaterdag 14 november 2009
Dag 13 van weer een Luister-en-Vertel-Tournee in Amerika
In een United Airlines Airbus A319 onderweg van Chicago naar Seattle


Hoi Hub,

Elegant. Beter kan ik de manier van lesgeven van Gail niet beschrijven.

Gail is een professor in filosofie aan de Universiteit van Detroit Mercy. Afgelopen week heb ik bij haar gelogeerd en ben ik bij een paar van haar colleges geweest. Een college over Japanse kunst en Zen-filosofie en een college over terrorisme tijdens de Algerijnse vrijheidsoorlog.

Onder mij kruipen de Amerikaanse staten tussen Chicago en Seattle voorbij. Wisconsin, Iowa, de Dakota's, Wyoming, Montana, Washington. Op de overheadmonitors draait een film die me maar half boeit. 'Julie / Julia', het verhaal van een Amerikaanse ambassadeursvrouw in het Parijs van 1949 en een blogster in het Queens van 2002. Op mijn hoofd een United-koptelefoon, afgestemd op kanaal 2, hedendaagse Amerikaanse popmuziek. Shakira, Black Eyed Peas, Katy Perry, je kent dat wel.

Gail nam me ook mee naar twee sprekers, die ze had uitgenodigd voor gastcolleges. De een, Ron Hirschbein, een professor in social studies aan de California State University, sprak over het Amerikaanse kernwapenarsenaal en de afschrikwekkende werking die daarvan uitgaat. Tamelijk aktueel onderwerp in het kader van Obama's uitspraken over een kernwapenvrije wereld en in het licht van de Iraanse atoomkwestie. Ik sta er niet elke dag bij stil, maar het daagde me tijdens Ron's voordracht dat van alle landen die over nucleaire slagkracht beschikken er maar een zo dom, wreed en gewetenloos genoeg was om het ook daadwerkelijk tegen burgerbevolking te gebruiken. Nou ja, of het echt dom was weet ik niet en het pleit door de toenmalige Amerikaanse president dat er nog geen praktische ervaring was met de uitwerking van zo'n bom. Inmiddels weten we beter. Of zouden in ieder geval beter moeten weten.

Af en toe boeit 'Julie / Julia' me genoeg om naar kanaal 1 te zappen, het geluid bij de film. De overeenkomst tussen beide vrouwen in verschillende tijden is dat ze allebei op zoek zijn naar een meer vervullend leven naast hun lege bestaan. De een als ambassadeursvrouw, de ander in haar baantje in een callcenter voor nabestaanden van slachtoffers van 9/11. En guess what? Beiden vinden het in schrijven over de aloude kunst van koken. Julie, de Amerikaanse die in het naoorlogse Parijs belandt, volgt een kookcursus voor professionele koks, komt er achter dat er geen Engelstalig kookboek van de Franse keuken bestaat en besluit er een te schrijven. Julia, de Newyorkse die dag in dag uit de klaagzangen moet aanhoren van vertwijfelde en vooral boze rouwenden, besluit aan de hand van dat kookboek een dagelijkse blog te beginnen; voor een jaar lang elke dag een recept uit dat boek bereiden en daarover op internet publiceren.

De week in Detroit was prachtig, niet in de laatste plaats door het weer. Het hoort daar rond deze tijd koud te zijn en het zou niet echt abnormaal zijn als het af en toe al sneeuwde. Niets van dat alles. Zonneschijn elke dag, temperaturen in de sixties (15-20 celsius) in de middag en zelfs na zonsondergang was het niet slechter dan fris. Gistermiddag zijn we wezen fietsen. Een stukje downtown Detroit en een stukje langs de Detroit River.

De andere gastspreker was Carlos Euceda, een Hondurese immigrant uit Chicago. Hij sprak over de veiligheidssituatie in Mexico en de rol van de VS daarin. Die is nogal dubbelzinnig als ik Carlos mag geloven. De VS steunt de Mexicaanse regering met geld, veel geld, en met wapenleveranties. Amerikaanse bedrijven ontplooien in het kader van het vrijhandelsverdrag tussen Canada, de VS en Mexico uit 1994 commerciele activiteiten in Mexico die op zijn minst dubieus zijn. Exploitatie van grondstoffen ten koste van de plaatselijke vegetatie en bevolking, dumping van gesubsidieerde Amerikaanse agrarische producten, leveranties van chemicalieen aan Mexicaanse bedrijven die uiteindelijk in de drugsindustrie gebruikt worden. Drugs, die vervolgens weer terugvloeien naar de VS. Dat zijn maar een paar van de voorbeelden die Carlos noemt.

Onder mij schuiven sneeuwvelden voorbij. Vanaf deze hoogte kan ik niet goed zien of het besneeuwde bergen zijn of dat er sneeuw op de grond ligt. Verblindend wit door de zon is het wel.

De elegantie van Gail's colleges zit hem in haar breekbare voorkomen samen met de passie van haar woorden. Ze is ongever even groot als ik, niet echt groot dus, oogt een beetje fragiel en slordig. Ze beweegt door de klas, loopt op en neer tussen de banken door. En onderwijl vertelt ze vol enthousiasme over de theedrinkceremonie in Japanse theehuisen en de filosofie daarachter, over de eenvoud van de kunst die daarbij hoort. Of ze verhaalt over Frantz Fanon, een dichter/schrijver/psycholoog uit Martinique die in 1957 als dokter in een Algerijns psychiatrisch ziekenhuis terecht komt en daar betrokken raakt bij de Algerijnse opstand tegen Frankrijk. Vurig vertelt ze over het verband tussen die Frantz Fanon en Jean-Paul Sartre. Moeilijke kost, hoor!

Verwarrend ook, al die verschillende indrukken. Gail praat, al wandelend, een beetje met haar hoofd naar beneden. Kijkt haar studenten zelden aan. Alsof ze te bescheiden is om voor haar kennis en inzicht uit te komen. Alsof ze zelf ook niet goed weet hoe die stortvloed in een overzichtelijke stroom te gieten. Maar het lukt! Aan het eind van het uurtje avontuurtje, dat haar college is, begrijpen de studenten waar het haar om te doen is. Zelfs ik snap het. Kijk dan ben je denk ik een goede leraar.

De Rockys schuiven onder ons door en het vliegtuig begint te dalen. Seattle is dichtbij. Een nieuw avontuur. Vijf dagen in de stad van Starbucks, Boeing en Microsoft. Bert is daar mijn gastheer. Ik heb hem ontmoet tijdens de Gandhi-King Conferentie eind oktober in Memphis.

Vriendelijke groet,

ton.


Ps: stel dat het me lukt om tijdens elke vlucht een brief met een verhaal te schrijven. Dan gaat het met De Luister-en-Vertel-Tournee vast goed komen. Misschien wel heel erg goed! One letter at a time; goede focus, niet?


3 brutale vragen:

1.
Hebt u dat ook wel eens? dat u zoveel verschillende indrukken, meningen en feiten te verstouwen krijgt, dat u niet goed meer weet wat ervan te denken? Verwarrend, he? Misschien helpt een goede leraar.

2.
Misschien spreekt het verhaal over de elegante professor uit Detroit u wel aan. Misschien wilt u het verhaal wel delen. Als dat zo is, stuur of vertel het door.

3.
Misschien, heel misschien is dit culinair getinte verhaal op grote hoogte u wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het dan aan rekeningnummer 1689.67.456, t.n.v. Stichting Luister en Vertel Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vindt. Anders niet. Anders kunt u het beter bewaren voor een eigen leerzaam avontuur.


Vriendelijke groet, ton.