Brief aan Wim uit Seattle

Zaterdag 14 november 2009
Dag 13 van weer een Luister-en-Vertel-Tournee in Amerika
Starbucks O'Hare International Airport, Chicago


Beste Wim,

Amusante flauwekul. Al dat veiligheidsgedoe op vliegvelden. En die safety instructions, die stewards en stewardessen in het vliegtuig tijdens het taxien naar de startbaan, ook amusante flauwekul.

Ruim anderhalf uur heb ik voor de tussenstop op dit vliegveld van Chicago. Vanmorgen vroeg, het was nog donker, vanuit Detroit hierheen gevlogen. En zo dadelijk, volgens schema 8.03 uur, vertrek ik met United naar Seattle. Vier uur en veertig minuten gaat de vlucht duren. Geplande aankomsttijd is 10.23 am lokale tijd. Allemaal info van het scherm bij gate C31.Hm, ergens ontbreken 20 minuten. Het tijdsverschil tussen Chocago en Seattle is twee uur, dus dat verklaart een groot deel hoe het komt dat 8.03 plus 4.40 niet 12.43 is. Mis ik nog steeds twintig minuten.

Als frequent flyer ken jij die amusante flauwekul vast ook wel.

Het nut van inchecken snap ik best wel. Stel je voor wat voor zooitje het zou worden als iedere passagier zijn eigen bagage naar het vliegtuig zou brengen om daar in de laadruimte te laden. Of erger nog: mee aan boord zou nemen. En gegeven het feit dat een vliegtuig nu eenmaal niet een trein is, is het ook wel handig en orderlijk dat iedere passagier een op naam gestelde afzonderlijke instapkaart moet halen om in te mogen stappen. En dat er dan een rij wachtenden ontstaat voor de incheckbalies, online vantevoren inchecken en doe-het-zelf incheckterminals ten spijt, nou ja, dat is dan zo.

Maar dan, dat gedoe bij de security. Iedereen in de rij voor de eerste controle; paspoort en boarding-pass. Routineus checkt een TSA-agent met zo'n interessante fluorescerend licht pen mijn paspoort en instapkaart en vinkt dat laatste met een ouderwetse balpen af. ik mag door naar naar de volgende rij; de safety-check. Afhankelijk van het aantal geopende lijnen is die rij in de regel lang of minder lang. Vanmorgen in Detroit had ik pech. Er was maar een lijn open.

* * *

Dezelfde zaterdag, een paar uur later
Starbucks North 67th Street, Seattle

Dan, als ik eindelijk aan de beurt ben, mag ik mijn schoenen uitdoen, riem uit mijn broek halen, broekzakken leeg maken, en al die spullen in een tree op de rollerbank zetten. Rugzak ook. Als ik een laptop bij me had, zou ik die uit de laptoptas moeten halen en allebei apart laten checken. Eventuele vloeibare dranken of vloeibare olieen of andere vloeistoffen moet ik een aparte doorzichtige plastic zak met bepaalde maximale afmetingen doen en ook apart op de rollerbank plaatsen. Maar ik heb alleen twee flaconnetjes lenzenvloeistof in mijn rugzak en ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand daar wat van zei. Die plastic zak heb ik dus niet nodig. Als ik een jasje of een jack aan had, zou ik die uit moeten doen en ook door de scanner laten gaan. Ik heb echter vandaag voor mijn verwarming een capuchonnen sweater aangetrokken en die mag ik aanhouden.

Een klein beetje uitgekleed loop ik kousevoets door het poortje. Die geeft geen krimp, de agent laat me zonder fouilleren doorlopen. In de tussentijd hebben twee agenten bij de scanner geconcludeerd dat mijn spullen geen veiligheidsgevaarlijke elementen bevatten. ik kan ze weer van de rollerband aan de andere kant van de scanner nemen. Today must be my lucky day. Er zijn ook dagen bij dat ik wel word gefouilleerd of dat mijn rugzak aan een nadere inspectie wordt onderworpen.

Kijk, echt onzinnig zijn al die controles natuurlijk niet. Ze dienen een duidelijk doel. Maar een beetje flauwekul en interessantdoenerij voor de buhne is het wel. Op zijn minst overdreven. Volgens mij is er een serieuze bedrijfstak ontstaan met heel veel mensen die zich uren bezig houden met dit soort onnozele taken. Mensen die alleen maar zo goed mogelijk hun werk doen.

Vertrouwen is goed, controle ook, maar soms bekruipt me het gevoel dat het evenwicht een beetje verloren geraakt is. Met honderdduizenden tegelijk laten we ons elke dag weer gijzelen door onze eigen angst. Terreur is niet goed, overdreven angst voor terreur ook niet.

Eenmaal in het vliegtuig worden alle passagiers gevraagd om attentie. Op twee strategische plaatsen in het middenpad geven stewards de safety-instructies. Naast me staat Derrick, een van de twee stewards van dienst. Zijn lippen bewegen exact mee op de tekst die uit de luisspeakers te horen is. Je kent die riedel vast wel. Het verschilt qua details en presentatie van maatschappij tot maatschappij en van toesteltype tot toesteltype, basically zijn de instructies overal hetzelfde. Dat is misschien ook wel de kracht ervan, die globale uniformiteit.

Gordels vast, rugleuning rechtop, tafeltje vast en bagage goed weggestopt. Veiligheidsuitgangen en zwemvesten. Zuurstofmaskers voor het onwaarschijnlijke geval van onderdruk in de cabine. O ja, en dan die ogenschijnlijk egoistische maar o zo altriustische aanwijzing om eerst jezelf te helpen voordat je iemand anders helpt een zuurstofmasker om te doen.

Wat ik in een trein of een bus moet doen als er iets ernstigs gebeurt, ik heb geen idee. Nog nooit meegemaakt dat een vriendelijke medewerker van de NS of van Veolia na vertrek een instructie geeft. Ondoenlijk natuurlijk. Naar eigen inzicht handelen is vermoed ik het devies. In een vliegtuig weet ik het wel, maar of ik op het moment supreme de tegenwoordigheid van geest zal hebben om te doen wat ik doen moet en te laten wat ik laten moet? Nou, hopelijk kom ik het nooit te weten.

Inmiddels ben ik in Seattle aangekomen, zoals je kunt lezen. Bert stond me op het vliegveld al op te wachten en twee busritten later zijn al mijn spullen in zijn appartement. Een Starbucks heb ik ook al gevonden. Bij Bert om de hoek, twee minuten lopen.

Hoe lang zal het nog duren voordat vliegen net zo gewoon is als de bus of de trein nemen? Kun je je staanplaatsen in een vliegtuig voorstellen? Aan boord gaan van een vlucht van zeg KLM zonder boeken, inchecken, securitycheck, persoonlijke stoelnummers? Ik denk dat het een kwestie van tijd is, maar wie ben ik?


Vriendelijke groet,

ton.


3 brutale vragen:

1.
Hoe belangrijk zijn nou eigenlijk 20 minuten? En hoe belangrijk zijn minutieuze controles? Hoe belangrijk is herhaling van wat je al weet? Hoe belangrijk uniformiteit?

2.
Misschien vindt u dit verslag van een doorsnee vlucht ondanks de saaiheid toch boeiend genoeg om het met een ander te delen, frequent flyer of niet. Als dat zo is, stuur of vertel het door. Wie weet vertelt u het wel aan een minder frequente vlieger, voor wie dit nieuw is.

3.
Misschien, heel misschien is dit verhaal u wel een euro waard. Als dat zo is, doneer het dan aan rekeningnummer 1689.67.456, t.n.v. Stichting Luister en Vertel Tournee te Oisterwijk. Maar alleen als u het een euro waard vindt. Anders niet.


Vriendelijke groet, ton.